Raport z analizy ankiet czytelniczych w ramach realizacji Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa w I LO w Lęborku.
Narodowy Programu Rozwoju Czytelnictwa – Priorytet 3, którego jesteśmy beneficjentami, ma na celu rozwijanie zainteresowań uczniów poprzez promocję czytelnictwa, zakup nowości wydawniczych, organizowanie wydarzeń czytelniczych i realizowanie projektów edukacyjnych.
W maju przeprowadziliśmy w naszym liceum ankiety czytelnicze wśród uczniów klas pierwszych i drugich. Ich celem było zebranie danych , które posłużyły do analizy wyborów czytelniczych uczniów oraz ich oczekiwań wobec zasobów biblioteki szkolnej.
Ankieta składała się z 12 pytań zamkniętych wielokrotnego wyboru i 2 otwartych. Wypełniło ją 187 uczniów. Oto jej wyniki :
My jako czytelnicy
Codziennie lub prawie codziennie czyta zaledwie 14,9 % ankietowanej młodzieży, zdecydowana większość deklaruje, że czyta raz w tygodniu ( 20 %), raz miesiącu ( 28 %) lub kilka razy w roku (27 %). Niestety są i tacy, którzy czytają rzadziej niż raz w roku (6 %) oraz grupa, która nie czyta wcale ( 4,3 %).
Jako najczęstszą przyczynę nieczytania uczniowie podają brak czasu (12,8 %) oraz wybór innego sposobu zagospodarowania wolnych chwil (10,7 %), są jednak i tacy, którzy czytać nie lubią ( 4,3%) lub którym czytanie sprawia trudność i w związku z tym wolą obejrzeć film zrealizowany na podstawie książki ( 3,2%). Trzy osoby przyznały się do uzależnienia od komputera, które skutkuje brakiem czasu na jakiekolwiek inne formy rozwijania swoich kompetencji.
Natomiast, co pozytywne, spośród uczniów, którzy regularnie czytają aż 110 osób (59 %) podaje, że robi to dla przyjemności. Kolejne najczęściej wybierane motywy to : chęć poszerzenia ogólnej wiedzy ( 37, 4%) , zainteresowania ( 30 %), chęć oderwania się od problemów ( 31,6%), zabicie nudy ( 26%). Sporo ankietowanych, 68 uczniów ( 36,4%) podaje, że czyta ,bo musi, co każe w nich widzieć tych , którzy czytają lektury szkolne pod presją otrzymania złej oceny i z polecenia nauczycieli.
Nasze wybory czytelnicze
Ankieta wykazała, że na wybory czytanych książek w największym stopniu wpływa zapowiedź bądź recenzja pojawiająca się w mediach ( 57,2 %),
dalej kolejno :
- nauczyciele ( 45,4 %)
- koleżanki i koledzy ( 40,1 %)
- nazwisko autora ( 31 %)
- reklama książki ( 24 %)
- przypadkowe wybory (23,5 %)
- grubość pozycji ( 8%)
- rodzice (5,9%).
Pod względem rodzaju czytanej literatury zdecydowany prym wiedzie fantastyka ( 57,8 %), literatura przygodowa ( 36,9 %), powieści obyczajowe ( 32, 6 %), literatura kryminalna ( 31, 2%) oraz pozycje popularnonaukowe (25,7%).
Zdecydowanie mniejszym zainteresowaniem cieszy się literatura religijna, książki hobbystyczne oraz biografie i reportaże ( każdą z nich zaznaczyło mniej niż 20 % ankietowanych) .
Ponad 80 % czytelników zdecydowanie preferuje tradycyjną, drukowaną formę książki, ok. 20 % woli formę elektroniczną, niektórzy korzystają z obydwu ( 11 %).
My jako czytelnicy biblioteki szkolnej
Ankiety pozwoliły nam również zorientować się w oczekiwaniach uczniów wobec biblioteki szkolnej.
Spośród ankietowanych 89, 7 % zaznaczyło, że korzysta z biblioteki szkolnej , przy czym zaledwie 36 % robi to częściej niż raz w miesiącu. Natomiast 14, 9 % uczniów nie korzysta w ogóle.
Daje się wyraźnie zauważyć, że liczba korzystających z zasobów biblioteki wzrasta w klasie drugiej, co zapewne można tłumaczyć m. in. koniecznością wypożyczania lektur ( w klasie pierwszej większość tekstów jest w podręczniku).
Uczniowie zostali też poproszeni o ocenienie jakości zasobów biblioteki szkolnej – 2,1 % uważa , że są one bardzo bogate, 31, 6 %, że wystarczające, 32, 6 % , że niewystarczające, natomiast 34, 7 % ankietowanych przyznaje, że nie zna zasobów naszej biblioteki.
Wniosek z tych wyników taki, że konieczne jest zapoznawanie uczniów na początku edukacji z ofertą biblioteki oraz sugerowanie im przez nauczycieli i wychowawców , by sprawdzali dostępność poszukiwanych tytułów w naszej bibliotece.
Wielu ankietowanych podawało jako konieczne do zakupienia pozycje, które od dawna u nas są ( np. Biologia Campbella, Świat Zofii czy Historia filozofii), co dowodzi, że uczniowie często nie sprawdzają , nie przychodzą, zakładają, że nie ma. Podobnie rzecz się ma z wieloma pozycjami z beletrystyki ( Saga Zmierzch ; Camilla Lackberg czy Carlos Zafon to pozycje wymieniane przez wielu czytelników jako te, które chcieliby widzieć w szkolnej bibliotece. Od dawna u nas są ).
Wielu ankietowanych , bo aż 51 % , podało, że poza biblioteką szkolną korzysta z zasobów innych bibliotek, przy czym najczęściej jest to MBP ( 95 osób), Filia Biblioteki Pedagogicznej ( 10 osób) oraz biblioteki właściwe miejscu zamieszkania, najczęściej Nowa Wieś Lęborska , Wicko i Cewice ( 41 osób).
Uczniowie podają, że ze szkolnej biblioteki wypożyczają przede wszystkim książki, które muszą przeczytać z polecenia nauczycieli ( lektury ) - 58,9 %, pozostali szukają pozycji, które mogą przeczytać dla przyjemności i wówczas sami wybierają je z półek bądź korzystają z porad nauczyciela bibliotekarza. Ci przede wszystkim chcieliby wzbogacić księgozbiór w nowości wydawnicze i bestsellery.
Jedno z pytań ankiety dotyczyło różnych form zajęć organizowanych w bibliotece szkolnej, często we współpracy z biblioteką pedagogiczną. Okazuje się, że największą popularnością cieszą się spotkania z autorami książek. Aż 101 osób zadeklarowało chęć uczestniczenia w takim spotkaniu ( dla nich jesienią niespodzianka – spotkanie z Pauliną Hendel, autorką fantasy). Pozostałe wybierane formy to :
- „uwolnij książkę” , 25 %
- czytamy seniorom lub przedszkolakom, 29 %
- udział w maratonie czytania, 15,5 %
- udział w konkursach czytelniczych, 13,4 %
- udział w zajęciach organizowanych przez MBP , 10,2 %
- noc bibliotek , 2,7 %
Widać więc, że wśród naszych uczniów wielu jest takich, którzy mają ochotę w czymś uczestniczyć , zrobić też coś dla innych i tę chęć należy wykorzystać.
Książki naszych marzeń
Ważnym celem przeprowadzonego sondażu było wskazanie przez ankietowanych książek, które chcieliby widzieć na półkach naszej biblioteki. Wybory lekturowe poznaliśmy dzięki otwartym pytaniom -uczniowie nie zawiedli – zaproponowali 115 tytułów 36 autorów ( niektóre tytuły i nazwiska powtarzały się wielokrotnie). Wszystkie wskazane książki ( o ile były dostępne w aktualnych ofertach wydawniczych) zostały wzięte pod uwagę podczas tworzenia listy tytułów , które zostaną kupione w ramach NPRCZ.
Najpopularniejszym typem książek jest fantasy i sf ( wielokrotnie podawano utwory J.K. Rowling, J. R. R. Tolkiena , A. Sapkowskiego , J. Flanagana, T. Pratchetta, S. Lema, J. Piekary D. Gluk ).
Kolejny pod względem czytelniczych wyborów typ literatury to powieści kryminalne i sensacyjne – we wskazaniach zdecydowanie króluje R. Mróz, K. Puzyńska, C. Lackberg i S. Larsson .
Trzeci pod względem poczytności typ literatury to książki obyczajowe. Wielu uczniów prosi o zakup powieści J. Picoult, E. Schmitta, N. Sparksa i J. Greena.
Bardzo popularne są także thrillery S. Kinga, H. Cobena czy G. Mastertona.
Nie brakowało również wskazań na pozycje z listy lektur ( Bułhakow, Orwell, Sołżenicyn), książki biograficzne, literaturę faktu oraz reportaże.
Mamy nadzieję, że wkrótce wszystkie życzenia zostaną spełnione i proponowane książki będą czekały w szkolnej bibliotece na swoich czytelników.
